به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

نماد‌های فرهنگی باعث اجرای هنری‌تر و زیباتر نمایش می‌شود

تاریخ انتشار: ۴ بهمن ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۵۹۰۲۰۹

دومین جلسه نقد و بررسی آثار بخش صحنه‌ای چهل و دومین جشنواره تئاتر فجر، روز سه شنبه سوم بهمن با حضور رضا آشفته، محمدحسن خدایی و عرفان پهلوانی در سالن مشاهیر تئاتر شهر برگزار شد و سه نمایش ایلخون، بدریه و کابوس‌نامه اهل هوا مورد تحلیل قرار گرفتند.

رضا آشفته در آغاز دومین جلسه نقد و بررسی آثار بخش تئاتر صحنه‌ای جشنواره ۴۲ تئاتر فجر، که عباس غفاری مدیریت آن را برعهده داشت، با اشاره به اقتباس نمایش ایلخون از نمایشنامه مکبث نوشته ویلیام شکسپیر، داستان نمایش ایلخون را دارای ساختار روایی داستان‌های ملی و ایرانی دانست.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

وی این نوع ساختار نمایشی را دارای پیشینه فراوان در تئاتر ایران دانست که دریافت و شناخت آن، حاصل تلاش‌های بهرام بیضایی است.

تمدن؛ ارتباط پیوسته‌تر و بیشتر انسان با طبیعت

آشفته با اشاره به این موضوع، خطاب به کارگردان این اثر گفت: اگر بهرام بیضایی به فرهنگ‌ها اشاره داشته است، شما در نمایش ایلخون، به خرده‌فرهنگ‌ها نیز اشاره داشته‌اید و این موضوع را می‌توان از بهره‌گیری شما از نماد‌های فولکلور عشایری منطقه دریافت. این نماد‌ها شامل لحاف چهل‌تکه، آویز‌های آرایه‌ای چادر و پوشاک محلی شخصیت‌های نمایش‌اند که باعث می‌شوند تا نمایش، اجرایی هنری‌تر و زیباتر داشته باشد.

این منتقد در بیان اشکال گوناگون مدنیت، همچنین گفت: شاید برداشت و عقیده کلی از واژه مدنیت، شهرنشینی و زندگی شهری باشد، ولی عقیده من این است که تمدن یعنی ارتباط پیوسته‌تر و بیشتر انسان با طبیعت که این دیدگاه در بیان نمایش شما به خوبی دیده می‌شود. به بیان دیگر، ما داستان بزرگ مکبث شکسپیر را در مقیاسی کوچک در زیست‌بوم منطقه شما دیدیم. همین همخوانی داستان نمایش با زیست‌بوم، باعث می‌شود تا ریتم و هارمونی را در این اجرا به خوبی ببینیم.

آرمان بیژنی‌نسب کارگردان ایلخون در ادامه این نشست، توضیح داد: من بر خلاف آنچه بسیاری از هنرمندان، فراگیری دانش هنری را صرفا در تحصیلات آکادمیک هنر می‌دانند، هنر را زندگی می‌کنم. بر همین اساس، تلاش کردم تا برگرفته از تجربیات خودم، چشم سومی باشم تا نمایشنامه مکبث را از نگاهی بیرونی در زیست‌بوم خودم پیدا کنم و آن را پس از گذراندن از فیلتر نگاه خودم، به اجرا برسانم.

غفاری با اشاره به این موضوع که درجشنواره‌های هنری، دو امتیاز بسیار خوب وجود دارد، گفت: «اول آنکه این جشنواره‌ها، بستر بسیار خوبی برای معرفی هنرمندان جوان کشور به یکدیگر هستند و دوم آنکه در پی آشنایی هنرمندان نقاط مختلف کشور با یکدیگر و گشایش باب گفتگو بین آن‌ها، باب انتقال هنر در نقاط مختلف کشور گشوده می‌شود.»

بررسی موضوع زار در «کابوس‌نامه اهل هوا»

علیرضا داوری نویسنده و کارگردان نمایش کابوس‌نامه اهل هوا، ضمن اشاره به این موضوع که جلال آل‌احمد و پس از او، غلامحسین ساعدی، پژوهش‌هایی درباره فرهنگ‌های فولکلور ایران داشته‌اند، گفت: من نیز در این نمایشنامه‌ام که پروژه پایان‌نامه کارشناسی ارشد خودم نیز هست، به بررسی موضوع زار در فرهنگ زیست‌بوم خودم پرداخته‌ام.

عرفان پهلوانی منتقد تئاتر، با عنوان‌کردن موضوع ایرانیزه‌کردن در نمایش ایرانی گفت: بحث ایرانیزه‌کردن همواره در تئاتر ایران روی داده است، ولی آنچه مهم است، ایرانیزه‌کردن غیرافراطی و به روز است. پرسشی که در این باره برای من مطرح است این است که چرا بخش بزرگی از نمایش‌های خطه جنوب کشور به موضوعات متافیزیکی، جن، زار و ارواح می‌پردازند؟

داوری در ادامه این نشست توضیح داد: در این فرآیند، نه نگاه دراماتیک و نه نگاه زیباشناسانه، وجود ندارد. شاید به جرات بتوانم بگویم که این گرایش نگارشی، تنها راه‌گریزی برای برون‌رفت از محدودیت‌های موضوعی است؛ اما درباره علت گرایش خودم به این موضوع می‌توانم بگویم که در فرآیند نمایش من، نه ناخودآگاه فردی، بلکه ناخودآگاه جمعی، به صورت اتوماتیک به محتوای داستان نزدیک می‌شوند و دچار نوعی خودآگاهی می‌شوند.

پهلوانی در ادامه خطاب به کارگردان اثر گفت: آن چیز که به نمایش آسیب می‌رساند، نبود پیوند بین سرمایه فرهنگی زیست‌بوم منطقه، و نیاز‌های ادراکی جامعه امروز است.

داوری هم توضیح داد: فرهنگ تئاتر ایرانی بر پایه ساختار ارسطویی نیست، بلکه دارای ساختار روایتی است. از این رو، نمایش ما نیز قالبی روایتی را در بر دارد.

نگاهی نو به نقش و جایگاه زنان در دوران دفاع مقدس

محمدحسن خدایی نویسنده نمایش بدریه در معرفی اثر خود، این نمایش را حول محور جنگ و دفاع مقدس دانست که در آن، نگاهی نو به حضور زن در دفاع مقدس ایران شده است. موضوعی که شاید پیش از این، خیلی کم به آن پرداخته شده‌است.

خدایی، پرداخت موضوعی نمایش به مقوله زن در دفاع مقدس و داستان نمایش در فرهنگ فولکلور آن منطقه که به موازات یکدیگر جای گرفته‌اند را بسیار ارزشمند دانست و افزود: بهتر بود که با نگاهی زنانه‌تر در دیالوگ‌ها و اجرا، به آن پرداخته می‌شد.

باشگاه خبرنگاران جوان فرهنگی هنری سینما و تئاتر

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: جشنواره فجر جشنواره بین المللی فجر دفاع مقدس زیست بوم

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۵۹۰۲۰۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

سومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی رضوی به شناخت ابعاد شخصیت امام رضا (ع) نزدیکتر شد

علی‌محمد رادمنش گفت: این دوره از تئاتر خیابانی رضوی به محتوا و شناخت ابعاد شخصیت امام رضا (ع) نزدیک‌تر شده و به لحاظ کیفی در آثار اجرایی هم ارتقا داشته‌ایم.

به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، علی‌محمد رادمنش دبیر سومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی رضوی با بیان اینکه پیشنهاد غیرمتمرکز برگزار شدن جشنواره امسال بسیار ارزشمند بود، اظهارکرد: در حال حاضر شاهد نتایج بسیار خوب و هدفمند این تصمیم در اجرا‌های عمومی خصوصا در بخش خیابانی هستیم.

وی با بیان اینکه تاکنون چهار نمایش در بخش خیابانی به اجرای عموم رفته، به بازخورد بسیار خوب نمایش "لکه‌های پاک " و استقبال شایان توجه مردمی از این اثر در استان زنجان اشاره کرد.

دبیر سومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی رضوی با بیان اینکه در این دوره هر گروه شانزده اجرا در استان خودش یا استانی که اثر را به میزبانی پذیرفته است، خواهد داشت به پایان اجرای عموم نمایش دلتنگی به کارگردانی آرزو کریمی زند اشاره کرد و در این رابطه گفت: در برخی سانس‌های این نمایش استقبال خوبی را شاهد بود، اما با توجه به اینکه اطراف محوطه تئاتر شهر در حال بازسازی بوده و حصارکشی شده در برخی زمان‌ها آن استقبالی را که انتظار می‌رفت، نداشت.

وی به اقبال عمومی نمایش وصیت به کارگردانی سید سوران حسینی در استان البرز شهر کرج به میزبانی اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی این استان نیز اشاره و تصریح کرد: این نمایش بازخورد عالی از سوی مخاطبان داشته است به گونه‌ای که حتی مردم برای این اجرا صف می‌کشیدند.

به گفته رادمنش در دوره قبل این جشنواره ۱۴۰ طرح ارسال شده بود، اما امسال ۱۶۹ طرح پذیرفته شده که اعضای انتخاب طرح و ایده نیز از تسلط کافی و وافی در این حوزه برخوردار بودند و تجربه و تحصیلات عالیه در زمینه هنر‌های نمایشی داشتند؛ لذا اشراف این گروه سبب انتخاب آثاری موثر و محتوایی شده است

به تصریح وی، در این دوره از تئاتر خیابانی رضوی به محتوا و شناخت ابعاد شخصیت امام رضا (ع) نزدیک‌تر شده و به لحاظ کیفی در آثار اجرایی هم ارتقا داشته‌ایم.

دبیر سومین جشنواره ملی تئاتر خیابانی رضوی با بیان اینکه در دوره قبل تنوع آثار از شکل و شیوه مورد توجه بود، خاطرنشان کرد:اما امسال ما کاملا تنوع اجرایی را در نمایش‌های خیابانی شاهد هستیم یعنی اثر آوانگارد و حتی پررفورمنس داریم و در حقیقت انواعی از نمایش‌های خیابانی تعاملی و مشارکتی را به اجرا‌های عموم برده‌ایم که از منظر محتوایی و شکل اجرا دارای تنوع و نوآوری هستند.

وی در پایان سخنانش ابراز کرد: علاوه بر این تنوع، در آثار امسال شاهد مضامین و داستان‌های واقعی هستیم که هم از امروز ما و هم از دوره‌های تاریخ رضوی برگرفته شده‌اند که کاملا مستند و بر اساس سیره رضوی و شخصیت امام رضا (ع) هستند.